Η πολιτική ζωή της χώρας μας κινείται πάντα στο ρυθμό των δημοσκοπήσεων.
Η προεκλογική περίοδος στην Ελλάδα δεν είναι μόνο η επίσημη ούτε η ανεπίσημη. Είναι συνεχής. Μόλις γίνουν οι εκλογές, προβλέπονται οι επόμενες. Παρενθέσεις, διπλές εκλογές, νωρίς, αργότερα, όταν θέλει ο πρωθυπουργός, αν διασπασθεί η... πλειοψηφία, αν μπορέσει να τις επιβάλει η μειοψηφία, ασκώντας δικαίωμα που, κατ' εξαίρεση, της παρέχει το Σύνταγμα.
ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ δημοσκοπήσεων ανθούν. Διασυνδέονται με κόμματα, με ΜΜΕ, με υποψήφιους, μεταξύ τους. Αποβλέπουν, φυσικά, στο κέρδος. Τους το προσφέρει η πολιτική αγορά. Επιβιώνουν σε πρωτοφανή αριθμό για το μέγεθος της χώρας.
Τα ερωτήματα που τίθενται και οι μετρήσεις που γίνονται δεν ανάγονται -παρά εν μέρει και σπανίως- σε πολιτικά θέματα. Τα κόμματα και τα πρόσωπα ενδιαφέρουν.
Πρόθεση ψήφου, παράσταση νίκης, καταλληλότερος πρωθυπουργός, κατάταξη δελφίνων.
Η ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ αυτή, όπως ξέρουν οι αναγνώστες, δεν παρακολούθησε τον παροξυσμό της εκλογολογίας και της συνακόλουθης συνεχούς δημοσίευσης δημοσκοπήσεων. Δεν σημαίνει ότι οι έρευνες της κοινής γνώμης, όπως διεξάγονται, είναι αναξιόπιστες ή κατευθυνόμενες από κομματικά ή εκδοτικά συμφέροντα οι περισσότερες. Πρόκειται, απλώς, για υπερβολή που αποπροσανατολίζει.
ΑΛΛΟ, ΟΜΩΣ, η εκούσια αποχή από τη δημοσίευση δημοσκοπήσεων, άλλο η απαγόρευση. Η ελευθερία του τύπου, συνταγματικά κατοχυρωμένη στην Ελλάδα (άρθρο 14 παρ. 2 του Συντάγματος), σημαίνει ότι το κράτος, ο νόμος, η υπουργική απόφαση, δεν μπορεί ούτε να επιβάλλει τη δημοσίευση συγκεκριμένων πληροφοριών ούτε να την απαγορεύει, με ποινικές απειλές.
ΣΤΟ ΑΠΑΓΟΡΕΥΜΕΝΟ δεκαπενθήμερο πριν από την κάλπη που διανύουμε, δημοσκοπήσεις διενεργούνται. Με εξωφρενικό, μάλιστα, ρυθμό. Οι εταιρείες ρωτάνε για την πρόθεση ψήφου, την προτίμηση των υποψηφίων, τον καταλληλότερο, όλα.
Οι πολίτες απαντούν.
Γίνονται μετρήσεις. Συνεχώς. Τις ξέρουν οι εταιρείες, οι αναλυτές, τα κόμματα, οι υποψήφιοι, οι επιχειρηματίες, που ενδιαφέρονται για την αυριανή εξουσία.
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ΟΜΩΣ να τις μάθουν οι άλλοι. Οι πολίτες, οι αναγνώστες. Για να ψηφίσουν τάχα ανεπηρέαστα. Μα, αν αυτοί θέλουν να επηρεαστούν; Κανείς δεν ψηφίζει στο κενό.
Μόνος μπροστά στην κάλπη, μυστικά, ο ψηφοφόρος ξέρει ωστόσο ότι είναι μέρος ενός συνόλου. Θέλει να ξέρει ή να υποθέσει τι θα κάνουν κι οι άλλοι.
Πρώτο κόμμα, αυτοδυναμία, χαμένη ή χρήσιμη ψήφος στα μικρά κόμματα, ψήφος εξουσίας ή ψήφος διαμαρτυρίας, είναι παράγοντες που μπορεί, θεμιτά, να επηρεάσουν μια ψήφο.
Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ έχει δύο συνέπειες:
* Η πρώτη είναι ότι αυτοί που θέλουν να μάθουν, θα πληροφορηθούν - από το Διαδίκτυο (που ματαιώνει εκ του πράγματος τις απαγορεύσεις), από φίλους, από γνωστούς. Χωρίς, όμως, την όποια αξιοπιστία ή ευθύνη των εταιρειών δημοσκοπήσεων και των εφημερίδων που τις δημοσιεύουν. Παρατηρείται ήδη όργιο φημών, όπως στη δικτατορία. Ή μήπως πρέπει να τις πληροφορηθούν από τον κυπριακό τύπο ή την Deutsche Welle όπως στην περίοδο της χουντικής λογοκρισίας;
* Η δεύτερη είναι ότι παγιώνονται τα πορίσματα των τελευταίων δημοσιευμένων δημοσκοπήσεων, για το ευρύτερο κοινό. Τα ευρήματα αυτά μπορεί, όμως, να μην ανταποκρίνονται πλέον στις διαθέσεις της κοινής γνώμης ή να διαφοροποιούνται αισθητά. Οι πολίτες πρέπει να αγνοούν αυτή την εξέλιξη. (Προς αποφυγή παρεξηγήσεων:
απ' όσα ξέρουμε έως την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές την Παρασκευή, δεν διαψεύδονται δημοσκοπικά οι προηγούμενες διαπιστώσεις και οι συναφείς εκτιμήσεις.)
ΕΙΝΑΙ ΕΚΔΗΛΩΣΗ κρατικού πατερναλισμού η απαγόρευση της δημοσίευσης των δημοσκοπήσεων που διενεργούνται νομίμως.
Τα κόμματα -και πολλοί άλλοι- επιτρέπεται να ξέρουν. Οχι όλοι οι πολίτες. Για το καλό τους. Η εξουσία ξέρει ποιο είναι, όχι οι ίδιοι.
Αλλο το ζήτημα αν οι δημοσκοπήσεις ιδίως της τελευταίας περιόδου δεν παρέχουν έγκυρη πληροφόρηση, είναι κατευθυνόμενες, ύποπτες ή παρεξηγήσιμες. Μόνο που η εκτίμηση αυτή δεν ανήκει στο κράτος αλλά στον τύπο. Είναι στοιχείο της ελευθερίας του. Την προστατεύει το Σύνταγμα. Την παραβιάζουν οι απαγορεύσεις.
