Animation στην άμμο

Μια επίσκεψη στο alitis press μου έδωσε την ευκαιρία να απολαύσω ένα video που δείχνει τη νεαρή ουκρανή Kseniya Simonova να δημιουργεί ένα πραγματικά όμορφο sand animation...

Στα χνάρια του Ferenc Cako, του πολύ γνωστού Ούγγρου sand animator, η Simonova με καθήλωσε… Κινείται από σκηνή σε σκηνή με συναισθηματισμό, γρήγορα και χωρίς συνεκτικές «ραφές» ή άλλου είδους πλατειασμούς. Ζωγραφίζει με τα δάχτυλα, σχεδόν «λαξεύει» και περιοδικά ψεκάζει απαλά με άμμο ένα φωτεινό τραπέζι (πάνω στο οποίο εκτελεί την performance, στέλνοντας το εικαστικό της ερέθισμα στο κοινό μέσω ενός projector. Μήνυμα καθαρό, παρά τη δυσκολία (;) να καταλάβω κάποιους τοπικού χαρακτήρα (ουκρανικούς, προφανώς) συμβολισμούς.

Ξεκινά με την ηρεμία της προπολεμικής περιόδου και καταλήγει στη βίαιη σύγκρουση όταν η Ουκρανία υφίσταται τη ναζιστική επίθεση, τον πόλεμο και την υποταγή. Ένα ζευγάρι που κάθεται σε έναν παγκάκι γίνεται …το πρόσωπο μιας γυναίκας που θρηνεί… Το γαλήνιο μονοπάτι στον δημόσιο κήπο γίνεται …μια πυρκαγιά (από τα αεροπλάνα που βομβαρδίζουν)… Μια χήρα γυναίκα μεταμορφώνεται σε έναν οβελίσκο «άγνωστου στρατιώτη»... κ.ο.κ. Η ταχύτητα με την οποία αλλάζει τα πράγματα κάνουν τη Simonova να μοιάζει με θεϊκή δύναμη της Παλαιάς Διαθήκης: καταστρέφει και κατόπιν αναδημιουργεί τις σκηνές της - με επιδέξιες «πινελιές» των δακτύλων της, ψεκάζοντας και σκουπίζοντας, κατορθώνει να κρατά σε ένταση την αφήγησή της. Όταν στο τέλος γράφει τη διαπίστωση "Είσαστε πάντα κοντά", θα είσαι, είτε γοητευμένοι, είτε και δακρυσμένοι (όπως κι εγώ)...

Το έργο της Simonova όντας μια live performance δημιουργεί άμεσες αντιδράσεις από τους θεατές, αλλά και σε όσους παρακολούθησαν την αφήγηση της ιστορίας της μέσα από το YouTube. Κάποιος Jgoo24 σημειώνει ότι "η άμμος είναι ο δαίμονας της». Κάποιος DevinsDad90 λέει με υπερβολή: « Ίσως το πιο θαυμάσιο έργο τέχνης όλων των εποχών». Τέλος, κάποιος deaddevil6 μας πληροφορεί κατουρήθηκε πάνω του (!)…

Αφήνοντας όμως κατά μέρος τα λίγο–πολύ ενοχλητικά σχόλια των θαμώνων του YouTube, είναι σαφές ότι η Simonova έδωσε μια performance σαν πραγματική καλλιτέχνης. Εάν παραδεχτούμε ότι σκοπός της τέχνης (ανάμεσα στα άλλα) είναι να φωτίσει τον κόσμο με έναν νέο τρόπο, να προκαλέσει αντιδράσεις, και να επηρεάσει τη συνείδηση του θεατή, τότε η δουλειά της στέφεται με απόλυτη επιτυχία.



Για την Ξένια Σιμόνοβα (KseniyaSimonova / КсенияСимонова). Γεννήθηκε το 1985 στην Ουκρανία και είναι μια sand animator, δηλαδή μια καλλιτέχνης που ζωγραφίζει και δημιουργεί, κατά τη διάρκεια ζωντανών παραστάσεων, εξελισσόμενα έργα (animation) με άμμο. Φέτος πήρε μέρος στον διαγωνισμού Ukraine's Got Talent 2009 όπου κατέλαβε την πρώτη θέση και η οποία της απέφερε 125.000 δολάρια και μια τεράστια δημοσιότητα, κυρίως μέσα από το YouTube, όπου το video που κατέγραψε την live performance της γράφει πάνω από 4 εκατ. επισκέψεις!

Για το Sand animation
Είναι όρος που έχει περισσότερες από μία έννοιες, αλλά στην περίπτωση της Simonova μιλάμε για ένα στυλ της ζωντανής Performance Art. Ένας καλλιτέχνης δημιουργεί μια σειρά από εικόνες χρησιμοποιώντας άμμο, την οποία τοποθετεί πάνω σε μια επιφάνεια και - στη συνέχεια – χρησιμοποιώντας τα δάχτυλα, σχηματίζει γραμμές, φιγούρες και παραστάσεις. Για να γίνει καλύτερη η παρακολούθηση κατά τη διάρκεια της performance, για να πολλαπλασιαστεί ο αριθμός των θεατών και να δοθεί ένα σωστό αισθητικά αποτέλεσμα, ο καλλιτέχνης (sand animator) συχνά χρησιμοποιεί ένα φωτεινό τραπέζι, έναν projector και μία οθόνη…

Πηγές:
1. Wikipedia, Kseniya_Simonova
2. The Guardian, James Donaghy: (Aug. 13, 2009) “Ukrainian sand artist proves…”
3. San Francisco Examiner, Jamie Freedman: (Aug. 11, 2009) "Kseniya Simonova: sand animator..”
4. Daily Telegraph, Ian Johnston: (Sept. 19, 2009) "Sand artist Kseniya Simonova..”